Tam, gdzie jest dziecko, zwykle pojawia się mnóstwo emocji, a im więcej dzieci… tym więcej emocji. Zdarza się więc, że nawet najlepsza zabawa na placu zabaw czy rodzinnym spotkaniu może skończyć się wielką kłótnią albo łzami. Co robić, kiedy jesteś świadkiem dziecięcych sporów?
Przede wszystkim pamiętaj, że dzieci dopiero uczą się życia w społeczeństwie – tak jak nabywają umiejętności chodzenia czy mówienia, tak krok po kroku odnajdują się w świecie emocji i innych osób. Potrzebują uważności opiekuna, cierpliwości i przykładu, jak radzić sobie w różnych sytuacjach. Żaden noworodek nie mówi pełnymi zdaniami, więc nie można oczekiwać od kilkulatka, że będzie reagował jak osoba dorosła – choć, jak wiemy, dorośli również nie zawsze zachowują się wzorowo.
Pozwól dzieciom rozwiązać spór
Gdy dzieci zaczynają się sprzeczać – POCZEKAJ. Nie każdy konflikt kończy się bójką. Jeśli sytuacja nie zagraża bezpieczeństwu dzieci, pozwól im spróbować rozwiązać ten spór na własną rękę, a w razie potrzeby bądź w pobliżu. Przeżywanie konfliktów, negocjowanie, ustępowanie, dzielenie się – to cenne umiejętności, których również muszą się nauczyć.
Zadbaj o bezpieczeństwo
Kiedy pojawiają się zachowania agresywne, trzeba rozdzielić dzieci i dać im czas na uspokojenie się. Nie zakładaj, że to Twoje dziecko zawsze jest pokrzywdzone – ono również może być tym, które zaczęło sprzeczkę. Staraj się o sprawiedliwe spojrzenie na sytuację. Zapewne nie chcesz, żeby ktoś zranił Twoje dziecko, więc nie pozwalaj również, żeby to ono robiło komuś krzywdę. A kiedy emocje opadną, porozmawiajcie o tym, co się wydarzyło – co je zdenerwowało, dlaczego kogoś uderzyło. Staraj się zrozumieć i wyjaśnić mu, jak radzić sobie w trudnych sytuacjach.
Nie zmuszaj do mówienia przepraszam
Zamiast tego ucz przepraszania. Samo słowo „przepraszam” nie kończy konfliktu, a kiedy jest nieszczere i wymuszone – niczego nie naprawia. Prawdziwe przeprosiny są wynikiem żalu za wyrządzoną krzywdę i chęcią pogodzenia się. Dziecku należy pomóc zrozumieć, że kogoś zraniło, sprawiło ból czy przykrość. Wtedy przepraszanie staje się naturalną konsekwencją popełnionego błędu.
Co robić, żeby ograniczyć dziecięce kłótnie?
Na co dzień ucz dzielenia się i wspólnej zabawy, ale również wyznaczania granic – skutecznego odmawiania i szanowania, kiedy inna osoba mówi „nie”. Pokazuj, jak przeżywać sukcesy i porażki – to bardzo ważne, żeby dziecko wiedziało, że to normalne, że czasem coś się udaje, a czasami nie. Powinno czuć się akceptowane i kochane nawet (a może zwłaszcza wtedy), kiedy mu się nie powiedzie lub zrobi coś niewłaściwego. Wtedy wie, że może naprawiać swoje błędy i spróbować zrobić coś lepiej, a w przyszłości łatwiej będzie znosić porażki.
Pokazuj, jak nawiązywać dobre relacje
Pomocne mogą być książeczki, odgrywanie scenek, zabawa z misiami lub lalkami. Dla dziecka ważne jest jednak przede wszystkim to, w jakim otoczeniu wzrasta. Czy na co dzień jest świadkiem kłótni, wzajemnych pretensji, krzyków? A może widzi spokój, wzajemną troskę i rozmowy mające na celu osiągnięcie porozumienia? Dziecko jest świetnym obserwatorem i to, co widzi, wpływa na jego sposób budowania relacji z innymi.
