Mianem poduszki finansowej określa się pieniądze, które mają stanowić zabezpieczenie w trudnych sytuacjach życiowych, np. w przypadku utraty źródła dochodu, problemów zdrowotnych, czy innych niespodziewanych wydatków. Odłożone w ten sposób pieniądze mają zapewnić płynność finansową, gwarantując zaspokajanie codziennych potrzeb w momentach kryzysowych, a także uchronić przed zaciąganiem kredytów konsumpcyjnych lub pożyczek.
Przyjmuje się, że poduszka finansowa to równowartość średnich miesięcznych wydatków z minimalnie 3, optymalnie 6, a idealnie 12 miesięcy.
Oprócz poduszki finansowej warto zadbać również o fundusz awaryjny. Jest on mniejszym zabezpieczeniem, wynoszącym zazwyczaj równowartość (lub mniej) miesięcznych kosztów. Jego cel to pokrycie mniejszych niespodziewanych wydatków, takich jak np. nagła wizyta prywatna u lekarza.
Fundusz awaryjny powinien być dostępny od ręki, dlatego dobrze przechowywać go na koncie oszczędnościowym, natomiast poduszka finansowa dobrze, aby dostępna była maksymalnie w ciągu kilku dni. W szczególności poleca się ją przechowywać w obligacjach detalicznych Skarbu Państwa indeksowanych inflacją, najlepiej 10- lub 12-letnich. Do przechowywania zabezpieczeń finansowych, można rozważyć również lokaty. Warto pamiętać, że celem tych pieniędzy jest zapewnienie bezpieczeństwa, a nie generowanie jak największych zysków.
Aby zbudować poduszkę finansową należy dokładnie wyliczyć i przeanalizować swoje wydatki, aby wiedzieć ile one wynoszą i gdzie znaleźć oszczędności. Warto rozważyć również zwiększenie dochodów.
Jeśli posiadamy długi konsumpcyjne, w pierwszej kolejności warto zadbać o chociażby niewielki fundusz awaryjny, np. 1000 zł, później spłacić długi, a dopiero potem budować poduszkę finansową. W przypadku kredytu hipotecznego, warto systematycznie spłacać raty kredytu, w tym samym czasie budując fundusz awaryjny i poduszkę finansową. Jeśli mamy chociaż trzymiesięczną poduchę, można powoli zacząć myśleć o jednoczesnej nadpłacie kredytu. Natomiast jeśli jego rata jest zbyt uciążliwa, warto zbudować fundusz awaryjny, a potem nadpłacać kredyt do momentu, w którym rata stanie się bardziej komfortowa.